مفهوم موزه

موزه نه تنها وسیله ای برای گردآوری حفظ و ارایه یا قابل دسترس ساختن عموم از گذشته دور و نزدیک است که از نظر فرهنگی اهمیت زیادی دارد، بلکه باید در زندگی فرهنگی امروز و آینده سهیم باشد. در هر زمان که ساختن موزه ای درخواست می شود، حال چه این موزه بزرگ باشد و چه کوچک ابتدائی ترین و مهمترین موضوع حائز اهمیت انتخاب زمین و سایت مناسب می باشد. سایت مناسب موزه سایتی است که مرکزیت داشته باشد یا بالعکس در خارج از محدوده شهری واقع شده باشد. مرکزیت موزه از آن جهت مفید است که دسترسی و رفت و آمد آسان تری را موجب می شود و خارج از محدوده شهری بودن موزه از نظر آرامش و دوری از آلودگی و هیاهو شهرها حائز اهمیت است. موزه باید از تمام نقاط شهر در دسترس باشد و امکان رفت و آمد به آن فراهم شده باشد. مهمتر از همه موجودیت وسایل نقلیه عمومی و دسترسی مدارس و دانشگاه ها و کتابخانه ها به موزه می­باشد.

موزه یک واژه هلنی و اروپایی تبار هلنی است. صورت هلنی "تو موسیون یا موسیون"[1] است. در اندیشه، فرهنگ و زبان عهد باستان یونانی معنای متفاوتی از آن استفاده می شده است. به جایی که در آن فلسفه، که همه معارف آن روز را شامل می شد، یا هنرهای مختلف، آموخته و تدریس می شد. نام موزه در عصر کلاسیک که معنای حقیقی آن را بیان می کرد به مکانی گفته می شد که نیایشگاه یا پرستشگاه موسها یا موزه ها که در زبان فارسی متداولتر است بود. کلمه موزه از روی معبدی پدید آمده که مختص موزه ها (9 دختر زئوس) بوده است. موزه (Muse) به معنای تفکر کردن و اندیشه کردن است. موزه ها 9 خواهر زئوس هستند و حاصل 9 شب متوالی که نه ماه بعد در نه روز متوالی به دنیا آمده اند.

در جامعه امروزی موزه به عنوان نهادی تکامل یافته، اشیا را از زوال و نابودی حفظ می نماید و از این نقطه نظر موزه همچون کتابخانه در مورد کتاب و بایگانی در مورد اسناد عمل می کند. با توجه به این مطلب، موزه ها به عنوان سازمان می باشد تا به وسیله خزائن خود در جهات اهداف فرهنگی به جامعه سود برسانند. موزه ها انواع مختلفی دارند که همگی خصوصیاتی چون جمع آوری، نگهداری، مطالعه و نمایش اشیا را دارا هستند. لکن باید توجه داشت که در داخل این شبکه متشکل از این وظایف اساسی انواع موزه ها با یکدیگر تفاوت هایی نیز دارند که این تمایزات در رابطه با کیفیت کار آن ها می باشد. هر چند نام موزه با عنوان آنچه در قرن 20 شهرت دارد با مفاهیم امروزی مرتبط است، لیکن از نام موزه برای نهادهای متفاوت استفاده می شود. در دوره های کلاسیک باستانی، واژه موزه از لاتین اشتقاق یافته است که آن نیز خود از کلمه یونانی (Mousesion) به معنای جایگاه موزه ها ریشه می گیرد. کلمه فوق الذکر، تحت عنوان (Lexicom-Greaco Latinuem) به عنوان مکانی اختصاصی برای موزه­ها تعریف و توصیف شده است (منصورزاده،1391، 73).

پایان نامه دکتری معماری